Uticaj državnih institucija na digitalnu transformaciju malih i srednjih preduzeća (MSP-a)

How do government institutions influence the digital transformation of enterprises (SMEs)? Small and medium-sized enterprises (SMEs) make up a significant share of the European economy, accounting for more than 99% of all businesses. However, as the digital and green transitions accelerate, many SMEs face challenges that hinder their ability to adapt. National strategies and support measures for businesses are essential in overcoming these obstacles, fostering smart and sustainable growth.

Ovaj članak istražuje inicijative na državnom nivou u svrhu podrške MSP-ima, lekcije iz uspješnih evropskih zemalja i izazove sa kojima se institucije suočavaju pri sprovođenju regulatornih mjera podrške.

Zašto je nacionalna podrška MSP-ima važna?

MSP-a su ključni aspekt ekonomske otpornosti, inovacije i zapošljavanja. Međutim, izazovi sa kojima se suočavaju – od regulatornih pritisaka do ograničenog pristupa finansijama i ljudskim resursima – dodatno se pogoršavaju u eri digitalne i zelene tranzicije. Svakako, državne institucije mogu igrati ključnu ulogu u podršci MSP-ima kroz:

1. Pružanje finansijske podrške: Besprovratnih sredstava, poreskih olakšica, kredita prilagođenim projektima zelene i digitalne transformacije.
2. Unapređenje okvira: Pojednostavljenje procesa kako bi se smanjila administrativna opterećenja i povećala konkurentnost na tržištu.
3. Podsticanje inovacija: Kreiranje programa za podsticanje istraživanja, razvoja i digitalne primjene.
4. Unapređenje vještina i obuke: Omogućavanje pristupa programima za prekvalifikaciju i unapređenje vještina, posebno za digitalne kompetencije.

Nacionalne inicijative – Uspješne priče

Kroz nekoliko narednih primjera, možemo da vidimo mjere podrške za tranformaciju MSP-a.

Grčka – Odvaja oko 20% sredstava iz svog fonda za oporavak i otpornost (RRF) podršci MSP-ima. Ključne inicijative uključuju:

1. Poreske olakšice za zelene i digitalne investicije u materijalnu i nematerijalnu imovinu, koje direktno podstiču ulaganja u moderne digitalne tehnologije.
2. Reforme za smanjenje administrativnih opterećenja, sa obzirom na to da se 85% grčkih preduzeća suočava sa složenošću administrativnih procedura, dok 87% izražava poteškoće sa snalaženjem kroz brzo promjenjivo zakonodavstvo.
3. Programi za digitalnu transformaciju, koji nude poreske olakšice za kvalifikovane troškove MSP-ova u oblastima zelene i digitalne transformacije.

Finska – Fokus stavlja na podsticanje inovacija i zelenu tranziciju:

1. Obimno finansiranje istraživačkih, razvojnih i inovacionih (RDI) projekata koji doprinose zelenoj tranziciji.
2. Implementacija “Nordijskog modela usluga zapošljavanja” za rešavanje nedostatka radne snage, prilagođenog individualnim potrebama.
3. Promovisanje međunarodne trgovine i prekogranične digitalizacije za MSP-a.

Irska – Prioritizuje smanjenje regulatornih prepreka i unapređenje digitalne i zelene tranzicije:

1. Uvođenje MSP testa (SME test) za pojednostavljenje regulatornih procesa. Test za MSP osmišljen je kako bi pomogao regulatornim organima da identifikuju i uklone sve regulatorne prepreke koje mogu sprječavati MSP-a da započnu, osnuju ili razviju svoje poslovanje.
2. Programi poput “Fonda za digitalnu transformaciju” za podršku usvajanju savremenih tehnologija.

Portugal – Naglašava digitalnu transformaciju i poslovne inovacije:

1. Osnivanje Banco Português de Fomento za podršku kapitalizaciji i investicijama, omogućavajući MSP-ima ulaganje u zelene projekte.
2. Poboljšanje digitalizacije malih i srednjih preduzeća (MSP) kroz razne inicijative poput internacionalizacije putem online-trgovine, mentorstva za digitalnu tranziciju i vaučera za startapove. Osim toga, mjere podrške podrazumijevaju i podršku za inkubator preduzeća i akceleratore startapova.

Izazovi u sprovođenju

Uprkos napretku, države se suočavaju sa preprekama u realizaciji mjera podrške MSP-ima:

Kompleksan dizajn programa podrške: Previše složene procedure odvraćaju MSP-a od učešća u programima, kao što se moglo primjetiti kod digitalnih grantova u Grčkoj. Dizajniranje mjera koje specifično odgovaraju potrebama jasno definisane ciljne grupe obezbjeđuje veće učešće i koristi za učesnike. Efikasna komunikacija, pojednostavljene administrativne procedure i pravovremena implementacija takođe su identifikovani kao ključni faktori uspjeha ovakvih programa.

Ograničena svijest: Mnoga MSP-a nisu svjesni dostupnih mjera podrške, što naglašava potrebu za snažnim promotivnim kampanjama. Široka distribucija, podržana efikasnom promotivnom kampanjom, pokazala se kao ključna mjera u stvaranju svijesti i generisanju interesovanja kod velikog broja MSP-a.

Ograničenja u finansiranju: Nedovoljni resursi mogu ograničiti obim i dostupnost inicijativa.

Koordinacija zainteresovanih strana: Loša saradnja između državnih tijela, privatnog sektora i MSP-a može ometati efikasnost programa. Kvalitetna koordinacija između različitih institucionalnih programa osigurava da se potrebe MSP-a za održivim rastom i inovacijama zadovolje na više nivoa.

Zaključci i preporuke

1. Ciljane mjere: Prilagođavanje podrške specifičnim potrebama MSP-a obezbjeđuje veće učešće i uticaj.
2. Pojednostavljeni procesi: Pojednostavljenje administrativnih procedura i unapređenje dostupnosti informacija su ključni aspekt.
3. Strategijska komunikacija: Efikasne kampanje podizanja svijesti pozitivno utiču na učešće.
4. Kontinuirano prilagođavanje programa: Procjena uticaja usaglašenih mjera osigurava usklađenost sa potrebama MSP-a.

Nacionalne inicijative za digitalizaciju i održivost MSP-a su ključne za postizanje pametnog i održivog rasta. Učenjem iz uspješnih implementacija mjera podrške i proaktivnim rješavanjem izazova, institucije mogu podržati MSP-a u prilagođavanju na digitalnu i zelenu eru poslovanja, podstičući ekonomsku otpornost i inovacije.

Izvor: Evropska Komisija

Podijelite svoje mišljenje u komentarima!

U slučaju da Vam treba pomoć u prevazilaženju prepreka digitalne transformacije, tu smo za Vas: team@sc-econsult.com